Tulipany w naturze występują na terenach stepowych i wyżynnych w Europie Południowej, Azji Mniejszej i Środkowej. To od dzikich tulipanów tzw. botanicznych wywodzą się liczne odmiany i formy hodowlane najczęściej uprawiane w naszych ogrodach. Obecnie istnieje ponad 15 tysięcy odmian tulipanów, różniących się wysokością łodyg, barwą liści, budową, wielkością i zabarwieniem kwiatów. Tulipany ogrodowe są klasyfikowane ze względu na rośliny rodzicielskie i cechy charakterystyczne. Każda grupa skupia rośliny o różnobarwnych kwiatach, ale tym samym okresie wegetacji i takiej samej formie wzrostu. Ze względu na ogromną różnorodność botaniczną tulipanów wprowadzono międzynarodową klasyfikację. Rejestr odmian tulipanów prowadzony jest w Holandii przez Królewskie Powszechne Towarzystwo Uprawy Roślin Cebulowych (hol. Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur, KAVB) z siedzibą w Hillegom.
Poniżej obecna klasyfikacja ogrodnicza, która dzieli odmiany tulipanów ze względu na ich cechy morfologiczne i termin kwitnienia na 4 grupy oraz 15 klas:
I GRUPA TULIPANY WCZEŚNIE KWITNĄCE
- Tulipany Pojedyncze Wczesne– to grupa tulipanów o wysokości 25-40 cm, kwiatach pojedynczych o szerokiej palecie barw, rozpoczynają kwitnienie od kwietnia, wykorzystywane również do donic i pojemników (polecane odmiany tulipan Apricot Beauty, tulipan Aafke)
- Tulipany Pełne Wczesne– grupa tulipanów o wysokości od 25-40 cm, kwiatach dużych, pełnych, termin kwitnienia w kwietniu (polecane odmiany: tulipan Aveyron, tulipan Monte Carlo, tulipan Peach Blossom, tulipan Monsella)
II GRUPA TULIPANY ŚREDNIO WCZEŚNIE KWITNĄCE
- Tulipany Triumph– najliczniejsza grupa tulipanów o wysokości 45-60 cm, o kwiatach dużych, pojedynczych, kwiaty odporne na niekorzystne warunki pogodowe, termin kwitnienia w kwietniu, grupa tulipanów polecana na kwiat cięty
- Mieszańce Darwina– grupa tulipanów o dużych kwiatach i silnym wzroście (do 70 cm), rozpoczynają kwitnienie na przełomie kwietnia i maja, chętnie wykorzystywane na kwiat cięty (polecane odmiany: tulipan Apeldoorn, tulipan Golden Apeldoorn, tulipan Apeldoorn’s Elite)
III GRUPA TULIPANY PÓŹNO KWITNĄCE
- Tulipany Pojedyncze Późne (Cottage)– to grupa tulipanów o wysokości 50-70 cm, kwiaty pojedyncze, duże, termin kwitnienia w pierwszej połowie maja ( polecane odmiany: tulipan Antoinette, tulipan Menton, tulipan Queen of Night)
- Tulipany Liliokształtne – grupa tulipanów o wysokości 50-60 cm, kwiatach smukłych i zaostrzonych płatkach, tulipany z tej grupy kwitną od końca maja do końca maja (polecane odmiany: tulipan Red Shine, tulipan Purple Dream, tulipan Marilyn, tulipan White Triumphator)
- Tulipany strzępiaste – grupa tulipanów o wysokości 40-60 cm, kwitną od końca kwietnia do początku maja (polecane odmiany: tulipan Queensland, tulipan Mon Amour, tulipan Snow Crystal, tulipan Sensual Touch, Burgundy Lace)
- Tulipany Zielonokwiatowe (Viridiflora) – grupa tulipanów o wysokości 30-50 cm, kwitnąca bardzo późno –pod koniec maja, płatki tulipanów tej grupy posiadają na zewnętrznych płatkach zielone smugi.
- Tulipany Rembrandta – grupa tulipanów kwitnąca w połowie maja, kwiaty ozdobione prążkami, żyłkowaniem spowodowanym zawirusowaniem, odmiany tulipanów Rembrandta należy sadzić osobno, aby uniemożliwić przenoszenie wirusa na inne zdrowe odmiany
- Tulipany Papuzie – grupa tulipanów o wzroście 40-60 cm, termin kwitnienia w drugiej połowie maja, kwiaty duże o fantazyjnych powycinanych i pokarbowanych brzegach płatków (polecane odmiany: tulipan Amazing Parrot, tulipan Rococo Double)
- Tulipany Pełne Późne (piwoniowe)– grupa tulipanów o wysokości od 40 do 60 cm, kwiaty duże, wielopłatkowe, zakwitają zazwyczaj od drugiej dekady maja (polecane odmiany: tulipan Mount Tacoma, tulipan Angelique, tulipan Orange Princess, tulipan Carnaval de Nice, tulipan Yellow Pomponette, tulipan Blue Spectacle)
IV GRUPA TULIPANY BOTANICZNE
- Tulipany Kaufmanna– grupa tulipanów o wysokości 15-30 cm, kwitną wcześnie często już w marcu, kwiaty duże, szeroko otwierają się podczas słonecznej pogody, Liście są pokryte brązowymi paskami i plamkami (polecana odmiana tulipan Giuseppe Verdi)
- Tulipany Fostera – grupa tulipanów należąca do najszlachetniejszych form dzikich, o niskim wzroście 30-40 cm, tulipany z grupy Fostera rozwijają duże kwiaty od końca kwietnia do połowy maja (polecane odmiany: tulipan Madame Lefeber-Red Emperor, tulipan Candela, tulipan Exotic Emperor)
- Tulipany Greiga– grupa tulipanów o wysokości 15-30 cm, terminie kwitnienia od końca kwietnia do początku maja, kwiaty duże zwykle szkarłatnoczerwone lub złociste, o charakterystycznych liściach ozdobionych szerokimi paskami i centkami (polecana odmiana Winnipeg)
- Tulipany botaniczne (Tulipa species) – grupa tulipanów botanicznych, tulipany o karłowym wzroście do 20 cm polecane do ogrodów skalnych (polecane odmiany: Batalinii Bronze Charm, Tulipa dasystemon, Tulipa pulchella, Tulipa kolpakowskiana, Tulipa tarda, Tulipa turkestanica, Tulipa urumiensis, Tulipa whittalli, Tulipa wilsonia)